شاید شما هم مثل من وقتی کتاب درسی بچه‌های امروزی را ورق می‌زنید، نه تنها یاد کودکی خودتان نمی‌افتید بلکه از مطالب سطحِ بالای آن تعجب می کنید و نگران می‌شوید. در این مطلب سعی کردم تجربه و مطالعه‌های خودم را با شما درباره نظام آموزشی جدید به اشتراک بگذارم.
از دیروز خودمان می‌گویم
اگر شما هم یک پدر یا مادر دهه شصتی هستید، یا شاید هم دهه هفتادی و … به هرحال مطمئنم داستان «چوپان دروغگو» در کتاب فارسی را یادتان هست؛ چوپانی که هربار اهالی روستا را دست به سر می‌کرد و آخرکار همان بلایی سرش آمد که همه می‌دانیم.
به امروز برمی گردم
اما امروز که پسرها و دخترانمان با همین وزارت آموزش و پرورش ما به مدرسه می‌روند، داستان متفاوتی از چوپان را می‌خوانند؛ داستانی که در آن چوپان تبدیل به انسانی زحمتکش، درست کار و حتی «اندرزگو» شده است!
داستان چوپان در پایه دوّم ابتدایی نظام جدید آموزشی جوری دیگر روایت می‌شود. این بار نوبت به صاحب گوسفندان رسیده که با فریبکاری و دغل‌بازی، سر مردم را کلاه بگذارد؛ کلاهی «آبی»!
او با مخلوط کردن شیر گوسفندان با «آب» چوپان را ناراحت می‌کند و چوپان هم هربار سعی می‌کند نصیحتش کند اما فایده ندارد.
تا اینکه روزی از روزها سیل آمده و همه گوسفندان را با خود می‌بَرد. چوپان هم با دست خالی، پیش صاحب گوسفندان برمی‌گردد و می‌گوید: اندک اندک جمع گردد، وآنگهی دریا شود. این نتیجه‌ی آب‌هایی بود که هر روز در شیر می‌ریختی!
سرمان کلاه گذاشتند؟
شاید مدیران آموزش‌وپرورش یا کسانی که دست به قلم نوشتن کتاب‌های درسی هستند به این نتیجه رسیدند که چرا باید اهالی روستا نظاره‌گر دَریدن گوسفندانشان توسط گرگ باشند؛ به این قیمت که چوپان را نصیحت کنند؟!
شاید هم این نوع بی‌تفاوتی نسبت به مال‌واموال را دارای بُعد منفی روانشناسی تربیتی می‌دانستند.
فرق یادگیری ما و بچه‌هایمان
این مثال را از کتاب درسی انتخاب کردم که عمق تفاوت نحوه‌ی آموزش خودمان با دانش‌آموزانی که در نظام جدید آموزشی درس می‌خوانند، متوجه شوید.
ولی واقعیت این است که تفاوت در«روایت ها» همه تفاوت ما با آنها نیست. «روش» و «رویکرد» آموزش هم «از زمین تا آسمان» فرق کرده است.
-
مثال از کتاب فارسی
برای این درس بماند که دانش آموزان نظام جدید، دو کتاب جدا دارند (بخوانیم و بنویسیم یا فارسی و نگارش) بلکه حروف را جداگانه هم یاد نمی‌گیرند؛ یعنی دانش آموز کلاس اولی مثل من و شما از (الف) شروع نمی‌کند و به (ب) و بعدش (ر) برسد که از ترکیب آنها کلمه (بار) را یاد بگیرد.
آنها در درس مربوط به (ب) هر کلمه‌ای که حرف (ب) داشته باشد را می‌بینند و می‌خوانند با تاکید و تمرکز روی حرف (ب) در آن! و اصلا مهم نیست آن کلمه از حرف‌هایی دیگر تشکیل شده که نخواندند.
مثال از کتاب ریاضی
هنوز هم وقتی می‌خواهیم دو عدد دورقمی یا سه رقمی را با هم جمع ببندیم، از یکان شروع می‌کنیم و به دهگان می‌رویم و در نهایت به صدگان می‌رسیم.
اما داستان آموزش ریاضی در کتاب جدید فرق می‌کند. جمع و تفریق اعداد چند رقمی، با 3 روش محاسبه در کتاب ریاضی آموزش داده می‌شود:
- روش سنتی خودمان
- حل به صورت سربع و چشمی (حافظه‌ای)
- روش فرایندی
در روش فرایندی ابتدا بزرگترین عدد دو رقمی با هم جمع بسته می‌شود، سپس باقیمانده دو عدد و ….
بیشتر بخوانید: دانش‌آموزان ابتدایی چگونه درس بخوانند؟
چکار کنیم؟
این‌ها را گفتم که کمی بیشتر با تفاوت روش‌ها، الگوها و رویکرد آموزشی در نظام جدید آموزشی آشنا شوید. شاید لازم است قبل از این که به دنبال راهکار برای این تفاوت باشیم، در مورد آن مطالعه کنیم و آن را بشناسیم.
در بسیاری از موارد لازم نیست کار خاصی انجام دهیم؛ جز یادگیری به روش آنها.
شما چطور؟ آیا توانستید راهکاری بجز یادگیری مطالب کتاب‌های جدید و کمک به فرزندان خود را تجربه کنید؟
تجربه خودتان با دیگر والدین به اشتراک بگذارید.
موفق باشید و بمانید. رستم جو
